Het belang van oncologische handzorgverlening
Er is nog geen klinische of onderzoeksfocus naar handcomplicaties die het gevolg zijn van kankertherapieën. Deze complicaties komen echter vaak voor en hebben een aanzienlijke negatieve impact op de mobiliteit van patiënten, kwaliteit van leven en consistente dosering van antineoplastische middelen.
Er zijn momenteel geen “officiële” richtlijnen in de wereld voor screening of zorg voor kankerbehandeling-gerelateerde handproblemen. Dit staat in contrast met zorgprotocollen voor patiënten met diabetes en artritis, waar de handzorg een cruciaal onderdeel van ziektebestrijding is.
Gezien de ernstige impact en de potentiële ontwikkeling van complicaties, dienen patiënten en gezondheidszorg providers te worden geïnformeerd over hoe deze onaangename gebeurtenissen kunnen worden voorkomen en aangepakt. Oncologieteams en zorgverleners hebben goede richtlijnen nodig om veilige en effectieve zorg te waarborgen.
Bewustwording van handcomplicaties
Preventieve evaluatie- en managementstrategieën, zoals die uitgevoerd tijdens tandheelkundige evaluaties voorafgaand aan het hoofd- en nekradiotherapie of stamceltransplantaties, zouden model kunnen staan voor evaluatie van de handen/ voeten van patiënten die kankertherapie gaan krijgen. Bijwerkingen aan de handen als gevolg van kankertherapieën geven niet alleen veel overlast maar zijn vanwege de zichtbaarheid vaak ook psychisch belastend.
De meeste patiënten, zorgverleners en zelfs oncologieprofessionals weten niet dat kankerbehandelingen handproblemen kunnen veroorzaken. Er waren tot nu toe geen in de oncologie gespecialiseerde handzorgverleners. Sinds 2019 bestaat naast de oncologische voetzorgverlener OVV nu ook de oncologische handzorgverlener OHV. Deze nieuwe zorgvorm is ontwikkeld op de structuur en ervaringen die zijn opgebouwd met het OVV curriculum.
Opleiding OHV
In 2012 heeft de Nederlandse "medische voet" -academie een educatief programma voor medisch voetzorgverleners opgezet. Het hoofddoel van het programma was om het bewustzijn van potentiële complicaties en screening te vergroten, patiënten de juiste begeleiding geven en de voeten kankerpatiënten in optimale conditie tijdens en na de behandeling.
Deze inspanning ook gericht op het stimuleren van de communicatie tussen de medisch voetzorgverleners en oncologieprofessionals.
In 2019 is een vergelijkbaar programma opgezet voor oncologische handzorgverlening OHV,
De competenties van een OHV'er zijn vastgelegd in een profiel met 10 belangrijke voorwaarden.
Ontwikkelingen
Inmiddels (2020) zijn er in Nederland en Belgie een een dertigtal oncologisch handzorgverleners OHV opgeleid. Zij volgen elk jaar een verplichte nascholing en zijn zo op de hoogte van alle nieuwe ontwikkelingen op het gebied van nieuwe anti kankermedicatie en eventueel optredende handproblemen.
Deze OHV’er s staan vermeld in de Digitale verwijsgids Oncologie en op deze website.
Richtlijnen
OHV’ers zijn opgeleid door medisch specialisten, communicatiedeskundigen, een onco-psycholoog, een oncologie verpleegkundigen en ervaren OHV’ers.
Deze groep OHV’ers heeft samen met specialisten richtlijnen opgezet voor veilige handverzorging bij kankerpatiënten. Dit zijn geen officiële richtlijnen, maar die zullen op basis hiervan worden geofficialiseerd.